Thực hiện Kế hoạch số 86/KH-UBND ngày 16 tháng 8 năm 2023 của UBND huyện Nam Sách về thực hiện sắp xếp các đơn vị hành chính cấp xã trên địa bàn huyện giai đoạn 2023-2025. Trong giai đoạn này, xã Thanh Quang và xã Quốc Tuấn là Hai trong Tám xã phải thực hiện sắp xếp để hình thành đơn vị hành chính cấp xã mới đảm bảo các tiêu chí, tiêu chuẩn theo quy định. Căn cứ các tài liệu hiện còn lưu giữ như : Tờ tâu trình của Tổng đốc tỉnh Hải Dương ( thời kỳ Đồng Khánh – triều Nguyễn ) ; Lịch sử đảng bộ các xã giai đoạn 1930-1954; Địa chí Hải Dương …
Xã Thanh Quang và xã Quốc Tuấn có vị trí ở phía Đông bắc huyện Nam Sách; có trục đường Quốc lộ 37 đi qua hai xã với chiều dài trên 2 km. Đây là vùng đất “địa linh nhân kiệt”, giàu truyền thống văn hóa, tinh thần yêu nước, quật cường, là điểm “sáng” trong các thời kỳ lịch sử dựng Nước, giữ Nước, đấu tranh giành độc lập và bảo vệ Tổ quốc.
Thời kỳ trước Cách mạng tháng 8 năm 1945 :
- Xã Thanh Quang khi đó có các xã Lê Xá, xã Hà Liễu, xã Tống Xá và xã Linh Khê.
- Xã Quốc Tuấn có các xã : xã Hộ Xá Tây; xã Hộ Xá Đông; xã Điền Trì; xã Lương Gián. Các đơn vị xã trên đều thuộc tổng An Ninh, phủ Nam Sách, trấn Hải Dương. Trong đó, Tống Xá ( 1806) là Phủ thành của Phủ Nam Sách (vị trí UBND xã Thanh Quang tọa lạc ngày nay).
Cách mạng Tháng Tám năm 1945 thành công, cùng với phong trào cách mạng trong cả nước, người dân Thanh Quang, Quốc Tuấn thoát khỏi cảnh lầm than, cơ cực dưới chế độ phong kiến, đế quốc thực dân, vươn lên làm chủ vận mệnh của mình, chung tay xây dựng đất nước, quê hương. Ngày 06 tháng 01 năm 1946 dưới sự lãnh đạo của Đảng, chính quyền các cấp, nhân dân hăng hái đi bầu cử Quốc hội, HĐND các cấp khóa I – Lần đầu tiên người dân được thể hiện quyền làm chủ của mình trong tham gia xây dựng chính quyền để lãnh đạo, xây dựng quê hương đất nước chống lại thù trong, giặc ngoài, kháng chiến, kiến quốc, đỉnh cao là chiến thắng lịch sử Điện Biên phủ “lừng lẫy 5 châu, chấn động địa cầu” buộc thực dân Pháp ký hiệp định Giơnevơ về Việt Nam; Miền Bắc giải phóng làm hậu phương vững chắc, chi viện sức người, sức của cho tiền tuyến chiếu đấu chống giặc Mỹ xâm lược và bè lũ tay sai. Sau 20 năm kháng chiến chống Mỹ cứu nước kết thúc thắng lợi với chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử. Đất nước được độc lập, tự do vững bước trên con đường đổi mới, xây dựng và phát triển vì mục tiêu dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng dân chủ và văn minh.
Để phù hợp với tiến trình phát triển của xã hội trong đấu tranh giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước dưới sự lãnh đạo của các cấp ủy Đảng, chính quyền, nhân dân các xã đã hợp nhất, sáp nhập cùng nhau để tạo động lực thúc đẩy tiến trình phát triển bền vững. Xã Thanh Quang được hình thành trên cơ sở hợp nhất các xã Lê xá, Hà Liễu, Tống Xá, Linh Khê; xã Quốc Tuấn được hình thành trên cơ sở hợp nhất các xã: Hộ Xá Đông, Hộ Xá Tây, Điền Trì, Lương Gián và Hồng Lạc. Tên gọi xã Thanh Quang, xã Quốc Tuấn được duy trì trong suốt quá trình đấu tranh giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước và bảo vệ tổ quốc, xây dựng đất nước đến ngày nay.
Vùng đất Thanh Quang – Quốc Tuấn tự hào là nơi có truyền thống kinh tế, văn hóa phát triển:
- Bến Linh Khê là nơi tụ hội, giao lưu của tàu, thuyền các nơi trong nước, trong tỉnh về buôn bán, giao thương gắn liền với chợ Rồng.
- Trạng Nguyên Cổ Đường - Bia Chí Linh Bát Cổ là một trong những nơi ghi dấu tích của Lưỡng Quốc Trạng Nguyên Mạc Đĩnh Chi dạy học.
- Đình Hà Liễu nơi thờ tự Tiến sĩ Nguyễn Hồng( Nguyễn Cung) là người con quê hương thi đậu Tiến sỹ thời Lê và khi mất được phong Thành Hoàng phù giúp dân , giúp nước.
- Đình Tống Xá, nơi thờ tự Cao Sơn Đại Vương, một thày thuốc giỏi giúp dân, giúp nước.
- Điền Trì ( Quốc Tuấn) là nơi “anh hoa, phát tiết” sinh ra 3 thế hệ Tiến sỹ dòng họ Trần ( Đời Ông, Cha, Con) làm quan trong triều ( thời nhà Lê). Đặc biệt là Tiến sỹ Trần Cảnh, đã viết cuốn “ Minh nông chiêm phả”có giá trị sâu sắc về văn hóa, sản xuất nông nghiệp…
- Đình làng An Xá là nơi thờ Cao Sơn Đại Vương, một thày thuốc giỏi giúp dân, giúp nước; nơi thờ Trương Hống và Trương Hát có công phù giúp Lý Thường Kiệt đánh quân Tống trên sông Như Nguyệt.
- Đình Rồng là nơi thờ đức Cao sơn Đại vương, đức ngài Búa Sắc và bà Chúa Chàng Vàng có công hộ dân giúp nước.
- Chùa Trực Trì, chùa Đông Thôn, chùa An Xá là nơi thờ tự hoạt động văn hóa tâm linh phật giáo của nhân dân trong vùng.
- Nhà thờ An Xá và Lương Gián là nơi thờ tự, hoạt động văn hoá Thiên chúa giáo của một bộ phận Nhân dân trong thôn, trong xã.
Trong đấu tranh giải phóng dân tộc thống nhất đất nước và bảo vệ xây dựng tổ quốc người dân Thanh Quang – Quốc Tuấn đã đóng góp sức người, sức của với hàng ngàn lượt người con quê hương lên đường cầm súng chiến đấu trên khắp chiến trường của cả nước, đã có 37 bà Mẹ Việt Nam Anh hùng; 333 người con của quê hương đã anh dũng hy sinh; 174 người để lại một phần xương máu của mình; hàng trăm người còn mang trong mình những di chứng của chiến tranh để lại. Vùng đất Thanh Quang – Quốc Tuấn mãi mãi ghi nhớ công ơn của các anh hùng liệt sỹ, thương binh, bệnh binh, các bà mẹ Việt Nam anh hùng trong sự nghiệp giải phóng dân tộc thống nhất đất nước.
Quê hương cũng luôn tự hào đã có những người con trưởng thành, phát triển để lại dấu ấn trong lịch sử quê hương đất nước
- Thời kỳ phong kiến có Tiến sỹ Nguyễn Cung; Tiến sỹ Trần Cảnh, Tiến sỹ Trần Thọ, Tiến sỹ Trần Tiến
- Thời kỳ đấu tranh giải phóng dân tộc có Anh hùng lực lượng vũ trang Nguyễn Nhật Chiêu, Vũ Ngọc Diệu; các đồng chí Trần Văn Mùi – nguyên bí thư Huyện ủy Nam Sách, đồng chí Nguyễn Huy Tấn nguyên chủ tịch UBND huyện Nam Sách. Thần đồng, nhà thơ Trần Đăng Khoa và nhà thơ Trần Nhuận Minh…
Ngày nay sau hơn 30 năm đổi mới đất nước, quê hương ngày càng phát triển hội nhập. Bộ mặt làng quê được đổi thay từng ngày( Năm 2015 Thanh Quang hoàn thành chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới; Năm 2021 hoàn thành xây dựng đô thị loại V; Năm 2016 Quốc Tuấn hoàn thành xây dựng Nông thôn mới) đời sống nhân dân được cải thiện nâng cao.
Thực hiện Nghị quyết đại hội Đảng lần thứ XIII, Nghị quyết 37- NQ/TW ngày 24/12/2018 của Bộ chính trị về việc sắp xếp các đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã; Kết luận số 48 – NQ/TW ngày 30/01/2023 của Bộ chính trị về tiếp tục thực hiện sắp xếp các đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã giai đoạn 2023 – 2030; Nghị quyết số 35/2023/UBTVQH15 ngày 12/7/2023 của ủy ban thường vụ Quốc hội. Nghị quyết số 117/NQ – CP ngày 30/7/2023 của chính phủ; Chỉ thị số 43 –CT/TU ngày 26/7/2023 của ban thường vụ Tỉnh ủy; Kế hoạch số 2985/KH – UBND ngày 11/8/2023 của UBND tỉnh Hải Dương. Chỉ thị số 28 – CT/HD ngày 04/8/2023 của Ban thường vụ huyện ủy Nam Sách; Kế hoạch số 86/KH-UBND ngày 16/8/2023 của UBND huyện Nam Sách về thực hiện sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã trên địa bàn huyện giai đoạn 2023 – 2025. Trong đó xã Thanh Quang và xã Quốc Tuấn là những đơn vị hành chính được sắp xếp với nhau tạo thành đơn vị hành chính mới có không gian, tiềm năng phát triển kinh tế - xã hội như:
- Quy mô về dân số: Trên 15.000 người
- Quy mô về diện tích: Trên 10km2
- Lợi thế về phát triển kinh tế dịch vụ, làng nghề hương; bến bãi, vận tải hàng hoá…
Đơn vị hành chính mới tiếp tục xây dựng các tiêu chí, tiêu chuẩn về kết lối hạ tầng; thiết chế văn hoá; hệ thống chính trị; ANTT… gắn với phát triển kinh tế với những thế mạnh; thuận lợi để mở rộng không gian phát triển nâng cao chất lượng cuộc sống và trở thành đô thị Loại V - Thị trấn năm 2030.
Với truyền thống cách mạng, nếp sống văn hoá tốt đẹp, tinh thần đoàn kết, gắn bó cộng đồng dân cư, Người dân Thanh Quang - Quốc Tuấn đều tin tưởng vào sự lãnh đạo của các cấp uỷ Đảng, chính quyền, chung tay đoàn kết thực hiện tốt các bước trong quy trình sắp xếp đơn vị hành chính của hai xã thành đơn vị hành chính mới có quy mô, điều kiện phát triển nhanh, bền vững vì mục tiêu: Đời sống vật chất, tinh thần của nhân dân được nâng cao; cơ sở hạ tầng khang trang, sạch đẹp; tình hình ANTT ổn định, bình an; Hệ thống chính trị vững mạnh đủ điều kiện lãnh đạo, tổ chức thực hiện thành công các mục tiêu, nhiệm vụ của Đảng và Nhân dân giao cho./.